Phần 2: Kết thúc sự Trì trệ: AI Tác nhân (AI Agents) Đột phá Ngành Ngân hàng Bán lẻ và SME

AI tác nhân đột phá Ngân hàng bán lẻ và SME. Tạo bởi Google Gemini

Trong bài viết trước Phần 1: Kết thúc sự Trì trệ: AI Tác nhân (AI Agents) Đột phá Ngành Ngân hàng Bán lẻ và SME, chúng ta đã xem xét tác động của AI tác nhân (AI Agent) tới tài khoản tiết kiệm tiền gửi tiêu dùng và SME. Tiếp theo, chúng ta sẽ xem xét tác động tới Thẻ tín dụng và các doanh nghiệp và tổ chức tài chính nên làm gì trước xu hướng này? 

Thẻ tín dụng: Bị tối ưu hóa

Thẻ tín dụng tạo ra doanh thu phi thường - 234 tỷ USD năm 2024 - thông qua sự pha trộn thu nhập lãi từ khách hàng mang số dư, phí giao dịch, phí hàng năm và phạt, và phần thưởng không quy đổi.

Phần lớn mô hình sinh lời này được giữ bởi hành động quán tính (*inertia: sự chậm chạp, trì trệ, độ ì) của người tiêu dùng. Dữ liệu khảo sát gần đây cho thấy hơn 20% chủ thẻ không quy đổi bất kỳ phần thưởng nào trong 12 tháng trước. "Tỷ lệ mất quyền" - phần điểm thưởng tích lũy bị mất qua việc đóng tài khoản hoặc hết hạn - dao động từ 3-5% hàng năm, theo Cục Bảo vệ Tài chính Người tiêu dùng.

Tuy nhiên, các tác nhân AI có thể giúp người tiêu dùng thụ động bằng cách tự động định hướng chi tiêu đến thẻ tốt nhất theo thời gian thực, kích hoạt đơn đăng ký mới để giành ưu đãi thẻ tốt hơn và xoay số dư sang thẻ khác trước khi lãi suất khuyến mại hết hạn.

Một số trong những điều này đã xảy ra. Tính năng Money Story của Klarna khuyến khích giới hạn chi tiêu dựa trên dữ liệu giao dịch; tính năng Smart Rules của Curve cho phép người dùng đặt định tuyến dựa trên danh mục hoặc số tiền trên thẻ Curve; và ứng dụng Apple Wallet đã giới thiệu thanh trượt thanh toán quay tròn cho phép chủ thẻ ngay lập tức điều chỉnh số tiền trả hàng tháng trên Apple Card do Goldman Sachs phát hành. Những tự động hóa nhỏ này báo trước sự ủy quyền hoàn toàn cho các tác vụ thẻ.

Mối đe dọa thanh toán tài khoản-tới-tài khoản (A2A)

Khi ngân hàng mở được chấp nhận, các tác nhân AI có thể khởi động thanh toán tài khoản-tới-tài khoản (A2A) tại điểm thanh toán - bỏ qua hệ thống giao dịch thẻ và làm suy yếu kinh tế phần thưởng. Trong Liên minh châu Âu, phí giao dịch được giới hạn ở 0,2% cho thẻ ghi nợ và 0,3% cho thẻ tín dụng - hạn chế cơ hội kinh doanh chênh lệch giá (arbitrage). Nhưng ở Bắc Mỹ, phí giao dịch thường dao động từ 1,30% đến 3,25%, cung cấp động lực tiết kiệm cho chuyển đổi thẻ thời gian thực.

Tối ưu hóa động như vậy phụ thuộc vào giao dịch đi qua ví điện tử, vì giao dịch quẹt vật lý phải được định tuyến qua hệ thống giao dịch. Điều đó mang lại cho các nền tảng như Apple Pay lợi thế khởi đầu như một kênh tác nhân AI. Ngay cả việc áp dụng A2A do tác nhân dẫn đầu khiêm tốn cũng có thể chuyển hướng một phần đáng kể doanh thu phí giao dịch và lãi suất.

Tác nhân AI khi áp dụng thực tế

Tóm lại, những gì từng thụ động trong ngân hàng đang trở thành có thể lập trình và năng động hơn. Tiền gửi dính trở thành lỏng; kinh tế phần thưởng trở nên minh bạch hoá. Ngay cả việc áp dụng khiêm tốn cũng có thể làm giảm đáng kể chênh lệch tiền gửi và lợi nhuận thẻ. Và tiền gửi và thẻ chỉ là màn mở đầu; lãi suất vay cá nhân, phí cho trả góp và thu thập từ hạng thương gia có thể gặp áp lực tương tự khi tối ưu hóa tác nhân lan rộng.

Tuy nhiên, việc áp dụng AI tác nhân sẽ không phải là hoàn toàn dễ dàng. Tài chính tác nhân khi va chạm với nhiều ràng buộc thế giới thực sẽ quyết định nó phát triển nhanh như thế nào và ai có lợi đầu tiên:

Ranh giới điểm tín dụng

Mô hình ngày nay trừ điểm tín dụng cho truy vấn mới và tuổi tài khoản ngắn, hạn chế tần suất các tác nhân có thể chuyển đổi thẻ hoặc mở ưu đãi chuyển số dư mà không làm tổn hại điểm người tiêu dùng. Các tác nhân sẽ cần logic nhận biết tín dụng nhúng cho đến khi xuất hiện mô hình chấm điểm dòng tiền hoặc hành vi thay thế.

Lỗi tác nhân

Phiên bản đầu của công nghệ tác nhân có khả năng mắc lỗi. Ví dụ, một tác nhân có thể trả sai hóa đơn hoặc chuyển tiền không đúng, phản ánh sự hiểu sai sở thích người dùng hoặc lỗi phần mềm.

Tin cậy và minh bạch

Ủy quyền hành động tài chính có ý nghĩa đòi hỏi nhiều hơn AI "hộp đen". Các tác nhân phải giao tiếp rõ ràng với người dùng, cung cấp cảnh báo thời gian thực có thể được ghi đè và giữ dấu vết kiểm toán để người dùng - và cơ quan quản lý - xác minh chính xác điều gì đã xảy ra và tại sao.

Trách nhiệm pháp lý và quy định

Quy định rõ ràng để thực thi trách nhiệm giải trình cho hành động AI vẫn đang phát triển. Đạo luật AI EU (được phê duyệt năm 2024 và có thể thực thi năm 2026) phân loại công cụ tài chính tác nhân là "rủi ro cao", yêu cầu khả năng giải thích AI, kiểm soát con người và kiểm toán bên thứ ba. Ở Hoa Kỳ, quy tắc Mục 1033 của CFPB có thể bắt buộc quyền truy cập tác nhân tiêu chuẩn vào dữ liệu được khách hàng ủy quyền, thiết lập khung tuân thủ cho việc sử dụng API được quy định. Cá nhân và tổ chức sẽ miễn cưỡng ủy quyền chức năng cổ phần cao cho tác nhân cho đến khi có khung trách nhiệm giải trình rõ ràng.

Mối quan tâm bảo mật người dùng 

Người tiêu dùng đáng lý lo lắng về việc giao thông tin đăng nhập tài khoản cho bot. Các tác nhân cần kiến trúc token hóa, không tin cậy để cấp quyền tối thiểu cần thiết và tự động thu hồi quyền truy cập nếu phát hiện hành vi bất thường. Xác thực lại đa yếu tố - đặc biệt cho giao dịch lớn hoặc bất thường - tối thiểu sẽ cần thiết để giành được lòng tin người tiêu dùng.

Gian lận và phòng chống rửa tiền (AML) 

Quét nhanh và điều phối đa tài khoản có thể kích hoạt cảnh báo hoạt động đáng ngờ hoặc nghi ngờ về kế hoạch tài khoản. Để thỏa mãn cơ quan quản lý, các tác nhân phải có nắp tốc độ nhúng, xác thực lại quy trình KYC (Hiểu khách hàng) định kỳ và giám sát AML (phòng chống rửa tiền) thời gian thực.

Nền tảng vận hành

Hệ thống thanh toán tức thì hiện đại như FedNow ở Hoa Kỳ và TIPS/SEPA Instant của châu Âu đã gần như loại bỏ độ trễ thanh toán, cho phép các tác nhân quét quỹ và thực hiện thanh toán theo thời gian thực. Trong khi đó, các thí điểm đầu của thanh toán dựa trên stablecoin (đồng tiền số ổn định) (ví dụ, tích hợp Visa-USDC và Circle treasury) chỉ ra chuyển khoản có thể lập trình dưới giây - mặc dù các đường ray như vậy cũng giới thiệu KYC trên chuỗi và cân nhắc quản trị token mà các nhà phát hành sẽ cần giải quyết. Tuy nhiên, nhiều tổ chức vẫn dựa vào đường ray kế thừa như ACH (Automated Clearing House), có thể làm chậm việc áp dụng tác nhân.

Không rào cản nào trong số này sẽ ngăn chặn tài chính tác nhân, nhưng chúng sẽ đặt nhịp độ và định hình những người chiến thắng sớm.

Điểm kiểm soát trong nền kinh tế tác nhân

Trọng tâm giá trị trong ngân hàng và thanh toán bán lẻ và SME sẽ chuyển dịch khi các tác nhân xử lý nhiều quyết định tài chính hơn. Lợi thế cạnh tranh có khả năng tập trung xung quanh năm điểm kiểm soát chính:

1. Chứng thư và danh tính 

Các tác nhân cần token được người dùng cấp an toàn trước khi có thể lấy số dư hoặc khởi tạo giao dịch trên nhiều tổ chức. Các công ty đã quản lý thông tin đăng nhập tin cậy cao - qua API ngân hàng mở dựa trên OAuth2 ở châu Âu (PSD2) hoặc dịch vụ token hóa mạng như Visa Token Service ở Hoa Kỳ - bắt đầu với lợi thế rõ ràng.

2. Bộ bao bọc tin cậy và trách nhiệm pháp lý

Các doanh nghiệp xây dựng sản phẩm tương thích tác nhân, cung cấp lan can nhúng và chia sẻ trách nhiệm có thể trở thành đối tác ưa thích trong hệ sinh thái.

3. Tích hợp thương gia và nền tảng

Tối ưu hóa thời gian thực - ví dụ, định tuyến chi tiêu, gọi ưu đãi - sẽ phụ thuộc vào tích hợp sâu tại điểm thanh toán, cả trực tuyến và ngoại tuyến (online và offline).

4. Logic ra quyết định

Các tác nhân sẽ cần so sánh lãi suất, tính năng, phần thưởng và hàm ý tín dụng trong một phần nghìn giây. Các nền tảng xây dựng sản phẩm có thể đọc được bởi tác nhân, thân thiện với tối ưu hóa cho các nền tảng tổng hợp và trang web riêng sẽ có cơ hội tốt hơn được tác nhân chọn.

5. Dữ liệu hành vi và tín hiệu ý định

Thế hệ tác nhân đầu tiên sẽ cần được hướng dẫn, trong khi các thế hệ tiếp theo sẽ có thể suy ra nhu cầu người dùng trước khi được biểu đạt.

Doanh nghiệp và các tổ chức tài chính, ngân hàng nên làm gì?

Sự chuyển đổi sang tài chính trung gian tác nhân là một điểm uốn. 

Đối với ngân hàng, thịnh vượng trong kỷ nguyên mới này có nghĩa là tái thiết kế sản phẩm xung quanh hiệu suất, không phải lòng trung thành. 

Đây là ba trụ cột phổ quát để phát triển chiến lược thành công:

1. Chiến lược sản phẩm. 

Kiểm toán mọi dịch vụ về sự phụ thuộc trì trệ. Nếu một tác nhân đang đưa ra quyết định thay mặt khách hàng hôm nay, liệu sản phẩm của bạn vẫn sẽ thắng không?

2. Hạ tầng kỹ thuật. 

Làm cho sản phẩm có thể đọc được bởi máy và thân thiện với tối ưu hóa, sử dụng API tiêu chuẩn, logic định giá minh bạch và siêu dữ liệu phong phú mà các tác nhân có thể phân tích.

3. Phân phối và tương tác. 

Quyết định có hay không - và cách tích hợp vào hệ sinh thái tác nhân bên thứ ba hoặc xây dựng hệ sinh thái riêng. Trong mọi trường hợp, sản phẩm phải dễ hiểu và kiểm soát cho người tiêu dùng.

Trong ngắn hạn, các ngân hàng phải chuẩn bị cho nhịp độ cạnh tranh mới. Sự phù hợp phải được kiếm lại từng khoảnh khắc - mỗi khi tác nhân làm mới xếp hạng. Khi phát triển chiến lược, các ngân hàng có thể sẵn sàng cho tác nhân bằng cách cho phép xuất bản API lãi suất và thanh khoản thời gian thực, ra mắt tài khoản phụ tiết kiệm được thiết kế cho quét tự động và chia sẻ một phần lợi suất gia tăng với khách hàng để giữ số dư trên nền tảng.

Các tổ chức khác cũng có thể định vị mình trước sự đột phá của AI tác nhân này. 

Nhà phát hành thẻ đối mặt với xói mòn thu nhập giao dịch và lãi suất khi các tác nhân xoay thẻ hoặc mặc định sang nền tảng A2A. Các nhà phát hành có thể phản ứng bằng cách chuyển đổi cấu trúc phần thưởng và quy tắc chuyển số dư thành định dạng có thể đọc được bởi máy; hiển thị ưu đãi tín dụng được phê duyệt trước luôn bật qua API; và thí điểm lợi ích trải nghiệm - nghĩ về quyền truy cập sự kiện VIP, nâng cấp du lịch bất ngờ hoặc trải nghiệm chỉ dành cho thành viên được tuyển chọn - mà một thuật toán có thể phát hiện nhưng chỉ khách hàng mới có thể thực sự đánh giá cao.

Nhà cung cấp ví và siêu ứng dụng phải bảo vệ chống lại sự phi trung gian hóa nếu các tác nhân tích hợp trực tiếp với API ngân hàng. Thay vào đó, họ có thể định vị mình như hệ điều hành được ưa chuộng cho các tác nhân: Xuất bản bộ công cụ phát triển, hướng vào kiểm soát phê duyệt và ghi đè minh bạch, và bảo đảm ý định của người dùng - qua giọng nói, trò chuyện hoặc đa dạng hoá thiết bị hỗ trợ.

Mạng lưới thẻ đối mặt với mối đe dọa khi nền tảng A2A đe dọa bỏ qua chúng hoàn toàn. Các nhà cung cấp thẻ đã phản ứng bằng cách vận hành nền tảng thanh toán tức thì, token hóa thông tin đăng nhập trên nhiều nền tảng và đóng gói dịch vụ giảm các hạn chế cao cấp như gian lận bảo hiểm, giải quyết tranh chấp và thông tin chi tiết dữ liệu mà các tác nhân có thể gọi theo mặc định.

Thu thập thương gia và nhà cung cấp dịch vụ thanh toán (PSP) hoạt động trong thế giới mà các tác nhân chạy đấu giá nhỏ tại điểm thanh toán, chọn nền tảng chi phí thấp nhất trong một phần nghìn giây, giống như đấu giá quảng cáo trực tuyến ngày nay. Để duy trì liên quan, họ nên hiển thị báo giá phí thời gian thực qua API, hiển thị khuyến mãi hoặc giảm giá có thể nhìn thấy bởi tác nhân và tích hợp với ví để cung cấp logic định tuyến chi phí tích hợp thấp nhất.

Chuyên gia xuyên biên giới sẽ thấy chênh lệch quy đổi tỉ giá (FX) bị nén khi các tác nhân so sánh giá trên các nhà cung cấp theo thời gian thực. Các công ty thắng cuộc sẽ xuất bản tất cả nguồn cấp dữ liệu chi phí, đảm bảo khung thời gian thanh toán và tự động hoàn tiền khi thỏa thuận cấp độ dịch vụ không được đáp ứng - biến độ tin cậy thành yếu tố khác biệt cạnh tranh.

Các ông lớn công nghệ (Nền tảng Big Tech) có thể củng cố vị trí lãnh đạo thị trường bằng cách nhúng thương mại tác nhân vào trợ lý giọng nói, vốn đã được nhiềungười tiêu dùng sử dụng thường xuyên - sau đó kiếm tiền từ luồng giới thiệu, thông tin chi tiết dữ liệu hoặc dịch vụ đăng ký.

Dịch vụ thương gia giờ đây đối mặt với các cuộc đấu giá nhỏ tại mọi điểm thanh toán. Các nhà bán lẻ lớn có thể thúc đẩy sở thích tác nhân bằng cách cung cấp phiếu giảm giá động, điều khiển API và thu hút lòng trung thành. Các doanh nghiệp vừa và nhỏ (SME) có thể cắm vào ưu đãi bất khả tri thị trường qua API hoặc hợp tác với thu thập viên hiển thị công cụ khuyến mại thân thiện tác nhân.

Trong bối cảnh kinh doanh đó, có một sợi chỉ chung: Hãy làm cho việc lựa chọn một động cơ tối ưu hóa khám phá, tin tưởng và chọn sản phẩm của bạn thật dễ dàng - trong khi cho con người một lý do rõ ràng để cảm thấy tốt về lựa chọn đó.

Kết luận

AI tác nhân đánh dấu sự chuyển đổi từ ra quyết định điều khiển bởi người dùng sang cho trung gian hệ thống. Nó cũng đánh dấu thay đổi trong dịch vụ tài chính bán lẻ và SME từ dựa trên lòng trung thành và bởi các thương hiệu dẫn đầu sang lựa chọn được dẫn đầu bởi hiệu suất.

Các tổ chức tiên phong có thể nhúng sự tin cậy và khả năng hiển thị trong lớp logic có thể sớm đưa ra quyết định thay mặt cho các khách hàng. Những ai chờ đợi có nguy cơ trở thành tiện ích trong bảng cân đối kế toán vô hình.

Đây không ch đơn thuần là việc bảo vệ lợi nhuận; mà là hình dung lại hoàn toàn dịch vụ tài chính bán lẻ và SME. Tương lai sẽ ưu ái những ai thực hiện, không phải những ai quen thuộc. Các tác nhân có khả năng thích sản phẩm hiệu suất cao nhất.

Liệu chúng có tìm thấy sản phẩm của bạn?

* Bài viết được hỗ trợ chuyển ngữ bởi Claude.AI 

Nguồn tham khảo: 

• The end of inertia: Agentic AI’s disruption of retail and SME banking: https://www.mckinsey.com/industries/financial-services/our-insights/the-end-of-inertia-agentic-ais-disruption-of-retail-and-sme-banking